Bireysel Okuma ve Ön Araştırma Basamakları

Dilara Kahyaoğlu 2007

Bireysel Okuma ve Ön Araştırma Basamakları

1. ilk okuma: Metni(leri) önce çok dikkatli bir şekilde baştan sona okuyunuz. Başkaca bir şey yapmayınız.

2. sözcük çalışması: İlk okuma bittikten sonra metni tarayınız. Bu işlem sırasında hiç bilmediğiniz ve bağlamdan da (o cümleden, alt cümleden, üst cümleden, paragrafta işlenen görüşten…) anlamını çıkaramadığınız kelimelerin altını çizip,  sözlükten anlamlarını bulup, çalışma  sayfasının ilgili bölümüne yazınız.

3. bölümlere ayırma, isim verme: Sözcük çalışması bittikten sonra metni bir daha ve çok dikkatli okuyup, okurken üzerinde tartışınız/düşününüz. Daha sonra metni kendi içinde bölümlere ayırınız ve her bölüme içeriğe uygun bir kavram, bir simge veya birkaç kelimeden oluşan tematik bir isim veriniz. Burada paragraflardaki ana fikirler  yol gösterici olacaktır ama her zaman değil. Bazı paragraflar uzun olur ve onları bölmek gerekir. Bu nedenle satırlara bir sayı vermek yerinde olacaktır.

4. özet/derleme: İki kaynakta (bu çalışmada iki kaynak vardı) yer olguları ve kavramları, genellemeleri kullanarak bir özet yazınız. O fikirleri hangi kaynaktan aldıysanız  parantez içinde belirtiniz. Kendi sözcüklerinizle yazılamayacak değerde, önemde, güzellikte vb, bulduğunuz kısımları aynen alıp, tırnak içinde yazıp ya dip not olarak ya da parantez içinde nereden aldığınızı gösteriniz.

5. temel fikir yazma: İki kaynağı da kullanarak ulaştığınız temel fikri(leri) kendi cümlelerinizle yazınız. Bu bölüm sizden izler taşır, sizin algınızı, yaklaşımınızı yansıtır.

6. araştırma sorusu bulma: Temel fikirden yararlanarak bir araştırma sorusu bulunuz. Bütün bu okuduklarınızdan yola çıkarak neyi merak ettiniz? Neyi araştırmak istiyorsunuz? Bu soru, içinden alt soruların üreyebileceği kadar geniş olmalı ama bu genişlik temel fikirle örtüşmelidir.

7. alt sorular oluşturma: Araştırma sorusunun alt sorularını oluşturun. Ana soru hangi soruları akla getiriyor?  Ayrıntılar? 

bireysel okuma ve ön araştırma basamakları çizelgesi

1. sözcük çalışması: (Araştırılan kelimeler ve anlamları)

….

….

…

2. bölümler ve isimleri  (İki metinden de ulaşılan bölümler ve verilen isimler)

A METNİ (A metni ne diyor, alıntılar, fikirler, vurgu noktaları…)

a.I.paragraf (1-8): Köleliğin ve kölenin tanımı. (örnek)

b.(9-22):                        …..….

B  METNİ (B metni ne diyor, alıntılar, fikirler, vurgu noktaları…)

a. I.paragraf (1-10): Köleliğin tanımı (örnek)

b. (11-20):                İlk köle ticaret yolları (örnek)

…

3. özet /derleme: …     A + B (+ C + D)  =   (Bütün metinlerin yaratılan bölümlere dağıtılmış  özeti, önemli alıntılar…)

4.temel fikir: (okuma ve inceleme sonucu akılda kalan, konunun sizce özünü oluşturan, işin esası olduğunu düşündüğünüz  fikir veya fikirler, kilit kavramlar, seçilmiş olgulardan oluşan genellemeler, kavramsal çerçeve. Vb.)

           

5. araştırma sorusu: (Neyi araştırmalıyım? Burada en önemli soru nedir? Kafama neler takıldı? Neyi en çok merak ediyorum? …)

…..

6. alt sorular: (Yukarıdaki soruya bağlı alt sorular nelerdir? Daha basit sorular, ayrıntılar…)

…..

NOT: Bu çalışmayı 20. YÜZYIL DÜNYA VE TÜRKİYE TARİHİ ÖĞRETMEN KİTABI için hazırlamıştım. Burada bireysel okuma ve ön araştırma için adımlar konusu anlatılmaktadır ama gerçekte içerik açısından uygun olan her türlü konu için kullanılabilir.

Yazar adı belirtilmeden kullanılamaz, alıntılanamaz.